Historia e 49 ish-grevistëve të Valiasit dhe medaljeve të tyre me peshë 4.5 kg flori

Sot mbushen 7 ditë, që një grup protestuesish të mbështetur nga PD janë futur në një grevë urie në qendër të Tiranës. Ish-kreu i PD, Berisha e cilësoi grevën e tyre e “drejtë universale, si kontribut integrimi, si martirizim dhe heroizëm kombëtar”. I njëjti që e quajti “banale, vrastare, anti-kombëtare” një grevë të mëparshme të këtij lloji për qëllime shumë me përfshirëse.

Hipokrizia me grevat e urisë ka nisur që në fillimet e rënies së ish-diktaturës. E kemi fjalën, për ish-grevistët e minierës së Valiasit, të datës 25 maj 1991. Sot është 27 maj 2014. Plotë 19 vjet më parë, në 27 maj 1995, në përkujtim të grevës së urisë të minatorëve të Valiasit, Sali Berisha ish-President i Republikës shpalli dekretin dhe zhvilloi ceremoninë e dekorimit me titullin “Pishtar i Demokracisë”, të 49 ish-grevistëve, të cilët në 25 maj 1991 u futën në grevë urie në galeritë e minierës së Valiasit.

Ish-grevistët e urisë të 25 majit 1991, që janë ende gjallë, ndihen të mashtruar e të tallur prej atij dekorimi fals. Në historikun e Presidencës, është fiksuar fakti, që ish-presidenti Berisha, me dorën e tij u dha grevistëve çertifikatat prej letre format “A-4, me titullin “Pishtar i Demokracisë”, ose “fletët e nderit” siç i quajnë ata me ironi.

Sipas përcaktimit, titulli “Pishtar i Demokracisë”, përveç vlerës morale (çertifikatës motivuese), në momentin e dhënies duhet të shoqërohej dhe me dekoratën vlerë materiale, simbolin fizik të medaljes, që në rastin konkret përcakohej se ishte prej ari. Por medaljet prej ari, nuk u dhanë. Sali Berisha, u dha ish-grevistëve vetëm nga 1 copë letër “A-4”, me vulë e firmë të tij, të shkruar me ngjyrë blu dhe siglën e PD e Presidencës. Po medaljet prej ari? U tha, se do të jepeshin disa ditë më vonë, me ceremoni publike po në Presidencë, personalisht nga Sali Berisha, mbasi nuk ishin bërë ende gati, sepse nuk kishin ardhur nga Turqia ku ishin porositur për prodhim.

Ish-grevistët, deklarojnë se pritën pas disa ditësh, javësh, muajsh e vitesh medaljet e arit “Pishtar Demokracie”, por nga Presidenca nuk u kthehej përgjigje edhe pse deri në nëntor 1996 ishin bërë afro 340 ankesa e kërkesa drejtuar Sali Berishës. Qysh prej ditës së dekorimit e deri sot, kanë kaluar 19 vite dhe ish-grevistëve nuk u janë dhënë medaljet. Ata që janë ende gjallë, vazhdojnë t’i kërkojnë.

Sipas deklarimeve të bëra prej ish- grevistëve Fiqiri Xibri e Dulejman Cuka, 49 medaljet me përbërje ari “Pishtar i Demokracisë”, janë zhdukur qysh 20 ditë përpara ceremonisë së dekorimit. Sipas ligjit, duhet të ishin dhënë në momentin e dekorimit, më 25 maj 1994, përvjetorit të 4-ët të grevës së urisë të Valiasit. Sipas dekretit “Berisha” Nr. 72, datë 22 mars 1995, janë 49 ish-grevistë të Valiasit, të dekoruar me titullin “Pishtar i Demokracisë”, me medalje ari. Çdo medalje, sipas përcaktimit të vlerës material fizike, kishte peshë prej 92 gramë flori. Sipas llogarisë, rezulton se 49 medaljet së bashku, kishin gjithsej 4 kilogramë e 508 gramë flori.

U tha atëkohë se presidenca shqiptare ka bërë pagesën e prodhimit të tyre në Turqi, por medalje nuk janë parë me sy prej të dekoruarve. Në regjistrin dhe inventarin fizik material të dekoratave në Presidencë, këto 49 medalje ari me peshë 92 gramë secila, figurojnë sikur u janë dhënë 49 ish-grevistëve.

Të 49 ish-grevistëve të Valiasit në 25 maj 1995, iu premtua se krahas medaljeve prej ari, do t’u jepeshin edhe pensione të posaçme në vlerën 25 mijë lekë të reja, mbi vlerën e pensionit të minierës. Por edhe premtimi për pensionet suplementare me fond të posaçëm qeveritar, rezultoi mashtrim. Asnjë prej 49 ish-grevistëve, nuk e ka përfituar këtë lloj pensioni, paçka se disa ish-grevistë të Valiasit të lënë rrugëve edhe pa pension pleqërie, thonë se me porosi të Sali Berishës, këtë pension suplementar të posaçëm qeveritar e ka përfituar vetëm kreu i Sindikatës së Pavarur të Minatorëve dhe BSPSH, zoti Gëzim Kalaja. Ndoshta me këtë lidhet fakti, që ai nuk kërkon që kjo e drejtë të zbatohet për ish-grevistët e tjerë të minierës së Valiasit.

Të dekoruarit e grevës së Valiasit, të 25 majit 1991

1. Gëzim Kalaja

2. Besim Duli

3. Fiqiri Xibri

4. Roland Përmeti

5. Dulejman Cuka

6. Petrit Gjyla

7. Jakup Avdia

8. Lutfi Koçi

9. Stavri Koroveshi

10. Alfred Trekuçi

11. Fehmi Kaco

12. Agim Kasëmi

13. Abas Kadiu

14. Faik Ruçi

15. Enver Shehu

16. Arjan Sula

17. Ramiz Bici

18. Edmond Xhaja

19. Myftar Dushku

20. Enver Brati

21. Adnand Peshkopia

22. Xhevahir Isaku

23. Flamur Shehaj

24. Sami Kariqi

25. Gëzim Gjoci

26. Dylber Qosja

27. Gëzim Arapi

28. Edmond Xeba

29. Aleksandër Gjokla

30. Agron Çangu

31. Shefki Bulla

32. Kujtim Mehmetaj

33. Zylyftar Çako

34. Shaban Maknori

35. Tefik Cenmurataj

36. Ilir Shehaj

37. Sajmir Laze

38. Selman Algjoni

39. Pëllumb Rrunga

40. Shpëtim Rrunga

41. Ardian Goci

42. Valter Shkëmbi

43. Artur Deda

44. Abdyl Sulejmani

45. Fran Noka

47. Fazlli Liçi

48. Ismet Noka

49. Refit Nushaj